Jakie badania są obowiązkowe dla kierowców zawodowych?

Kierowcy zawodowi są odpowiedzialni za przewożenie ludzi i towarów na dużą skalę, co wymaga od nich posiadania odpowiednich umiejętności, wiedzy i doświadczenia. W Polsce, aby zostać kierowcą zawodowym, należy spełnić szereg wymogów, w tym przejść obowiązkowe badania lekarskie oraz testy psychologiczne. Te badania mają na celu dokonanie oceny zdolności kierowcy do prowadzenia pojazdu w sposób bezpieczny i odpowiedzialny. W naszym artykule szczegółowo opisujemy, jakie badania są obowiązkowe dla kierowców zawodowych oraz jakie są cele ich przeprowadzania.

Badania lekarskie dla kandydatów na kierowców zawodowych

Badania lekarskie wykonywane kandydatom na kierowców i kierowcom zawodowym mają na celu ocenę ich ogólnego stanu zdrowia oraz wykrycie u nich ewentualnych schorzeń, które mogłyby wpłynąć na ich zdolność do prowadzenia pojazdów. Nadania lekarskie u kierowców zawodowych mają na celu nie tylko sprawdzenie, czy nie występują u nich żadne problemy, które mogłyby się dla nich wiązać z jakimś zagrożeniem w trakcie prowadzenia pojazdów, ale także, czy nie występują u nich problemy, które wiązałyby się z ryzykiem stwarzania przez nich za kierownicą zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego. Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz medycyny pracy z Przychodniajarocin.pl:

W trakcie badań lekarskich zawodowych kierowców i kandydatów do rozpoczęcia pracy w takiej roli lekarz dokonuje u nich m.in. oceny układu krążenia, układu nerwowego, narządu wzroku, narządu słuchu oraz układu ruchu. Ponadto sprawdza również funkcje poznawcze kierowcy, takie jak pamięć, koncentracja czy zdolność do podejmowania decyzji. Przeprowadzane u zawodowych kierowców badania nieco się różnią od badań, akie muszą przejść osoby, które mają w perspektywie zdawanie egzaminu na prawo jazdy. Uzyskanie uprawnień do prowadzenia samochodów ciężarowych w celach zarobkowych wiąże się z nieco większymi wymaganiami.

W ramach przeprowadzanych badań lekarskich kierowca zawodowy może zostać poddany również różnego typu testom diagnostycznym, takim jak badanie EKG, badanie krwi czy badanie moczu. W przypadku istnienia jakichkolwiek wątpliwości dotyczących określenia stanu zdrowia pacjenta lekarz może również zlecić dodatkowe konsultacje specjalistyczne, jeśli uzna to za konieczne. Na podstawie wyników badań lekarz wystawia orzeczenie o zdolności do prowadzenia pojazdów, które jest ważne przez określony czas – zazwyczaj wyniki przeprowadzonych w taki sposób badań utrzymują ważność przez 5 lat.

Badania psychologiczne

Wykonywane głównie przez lekarzy medycyny pracy badania kierowców zawodowych obejmują także badania i testy psychologiczne. Mają one na celu dokonanie oceny zdolności kierowcy do radzenia sobie ze stresem oraz jego predyspozycji do zachowań ryzykownych i agresywnych na drodze. Oba te czynniki mogą być bardzo ważne w perspektywie wykonywania ciężkiej pracy związanej z przewożeniem osób lub ładunków wielkogabarytowych. W trakcie badań psychologicznych u kierowców zawodowych psycholog ocenia cechy osobowości kierowcy, jego motywację oraz poziom inteligencji. Badania te mają na celu wykrycie ewentualnych problemów emocjonalnych czy zaburzeń, które mogłyby wpłynąć na bezpieczeństwo jazdy i podejmowanie przez kierowcę ryzykownych działań na drodze.

W ramach badań psychologicznych kierowca może zostać poddany różnym testom, takim jak np. testy osobowości, testy inteligencji czy testy zdolności przewidywania sytuacji na drodze. Konieczność wykonania też testów psychologicznych dla wielu kierowców może się łączyć się z dużym stresem. Tego typu badania w życiu codziennym trzeba bowiem przechodzić raczej rzadko i kierowcy nie są w stanie określić, czego mogą się po takich badaniach spodziewać i jak się one dla nich zakończą. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań psycholog wystawia orzeczenie o zdolności do prowadzenia pojazdów, które również jest ważne przez określony czas.

Jaki jest koszt wykonania badań lekarskich dla kierowców zawodowych?

Badania dla kierowców zawodowych zawsze są płatne, nie refunduje ich NFZ. Zazwyczaj koszty tych badań pokrywa pracodawca. Koszt przeprowadzenia szczegółowych badań lekarskich u kierowców zawodowych może wynosić około 200 zł i dodatkowo 150 zł za badania psychologiczne. Koszty badań zazwyczaj bierze na siebie pracodawca, ponieważ to on daje pracownikowi skierowanie na ich wykonanie. Do obowiązków pracodawców należy też pilnowanie tego, czy zatrudnieni przez nich kierowcy na pewno mają ważne badania i w określonym czasie wysłanie ich na kolejne badanie, które potwierdzą ich zdolność do dalszego wykonywania swojej pracy. Jest to bardzo ważne, ponieważ praca jako kierowca łączy się z dużą odpowiedzialnością, dlatego nie można pozwolić na to, że zatrudnione osoby będą stanowiły jakieś zagrożenie dla siebie, dla innych uczestników ruchu drogowego lub dla przewożonych towarów.

Kursy i szkolenia dla kierowców zawodowych

Oprócz badań lekarskich i testów psychologicznych kierowcy zawodowi powinni również ukończyć odpowiednie kursy i szkolenia, które mają na celu zapewnienie im niezbędnej wiedzy i umiejętności do prowadzenia pojazdów. W zależności od rodzaju pojazdu, którym kierowca ma prowadzić, może to obejmować kursy na prawo jazdy kategorii C, CE, D lub DE. Ponadto kierowcy zawodowi muszą ukończyć kursy z zakresu przepisów ruchu drogowego, pierwszej pomocy czy techniki jazdy.

W przypadku kierowców wykonujących przewóz osób, takich jak kierowcy autobusów czy taksówek, wymagane są również specjalistyczne szkolenia z zakresu obsługi klienta oraz bezpieczeństwa pasażerów.

Badania okresowe dla zawodowych kierowców

Zawodowi kierowcy oprócz badań wstępnych muszą również przechodzić badania okresowe u lekarza medycyny pracy. Obowiązek przechodzenia tego typu badań dotyczy wszystkich osób, które zarabiają na życie prowadząc pojazdy mechaniczne, czyli przewożąc ludzi lub towary. Zgodnie z obowiązującym prawem częstość przechodzenia badań okresowych medycyny pracy zależy od wieku kierowcy. Osoby, które mają do 60 lat powinny przechodzić badania okresowe co 5 lat. Z kolei kierowcy powyżej 60. roku życia powinni wykonywać tego typu badania lekarskie co 2,5 roku.